آیا رمضان» نام خداست؟
مناقشه در سند و دلالت روایت
به اعتقاد آیت‌الله ری‌شهری شمارى از احادیث شیعه و اهل سنّت صراحت دارند كه رمضان» از نام‌هاى خداى سبحان است؛ با وجود این، سند این روایات مخدوش و دلالت آنها نارساست.
آیت‌الله محمدی ری‌شهریدر کتابمراقبات ماه رمضاندرباره نسبت واژه رمضان با اسامی خداوند نکاتی مطرح می‌کند که در ادامه می‌خوانید:
واژه رمضان» از ریشه رَمَضَ» است، به معناى بارانى که اوّل پاییز مى‌بارد و هوا را از خاک و غبارهاى تابستان پاک مى‌کند و یا به معناى داغىِ سنگ از شدّت گرماى آفتاب. امّا درباره این که چرا این نام بر یکى از ماه‌هاى سال گذاشته شده است، زمخشرى (م ۵۲۸ ق) گوید: اگر گویى چرا ماه رمضان را به این نام نامیده‌اند، گویم روزه در ماه رمضان عبادتى دیرین است و گویا عربها این نام را به خاطر داغ شدنشان از حرارت گرسنگى و چشیدن سختى آن نهاده اند؛ همچنان که به آن ناتق (رنج‌آور)» هم گفته‌اند؛ چون سختى روزه آنان را به رنج و زحمت مى‌افکند و گفته‌اند چون نام ماه‌ها را از زبان قدیم نقل کرده‌اند آنها را با زمان‌هایى که در آنها قرار داشتند نامیده‌اند و این ماه در روزهاى گرم و داغ بوده است.
شمارى از روایات، این نام‌گذارى را به سبب نقشى دانسته‌اند که ماه رمضان در پاکسازى آیینه جان از آلودگى‌هاى گناهان و پاکسازى روان از زنگار خطاها دارد.
از پیامبر(ص) روایت است:
إنّما سُمِّیَ رَمَضانُ لِأَ‌نَّهُ یُرمِضُ الذُّنوبَ؛ این ماه را رمضان نامیده‌اند چون گناهان را مى‌زداید». این وجه در نام‌گذارى از یک سو با ریشه لغوىِ رمضان» و از سوى دیگر با برکات، رهاوردها و آثار آن هماهنگ و متناسب است.
آیا رمضان» نام خداست
شمارى از احادیث شیعه و اهل سنّت صراحت دارند که رمضان» از نام‌هاى خداى سبحان است. از این رو نهى شده که آن را بدون افزودنِ واژه ماه» به کار برند ، همان گونه که سزاوار نیست انسان بگوید این، رمضان است؛ رمضان آمد؛ رمضان رفت؛ رمضان را روزه گرفتم و . و هر که چنین بگوید باید به عنوان کفّاره این سخن، صدقه بدهد و روزه بگیرد. لیکن این روایات با مشکلات متعدّدى رو به رویند؛ زیرا هم سندشان مخدوش است و هم دلالتشان نارساست. با این توضیح که:
اوّلاً ، هیچ یک از روایات مورد اشاره از نظر سند معتبر نیستند.
ثانیا با مراجعه به روایاتى که به شمارش نام‌هاى خداوند پرداخته‌اند دیده مى‌شود که چنین نامى در میان آنها نیست .
ثالثا در بسیارى از روایاتى که از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نقل شده است کلمه رمضان» بدون آن که واژه ماه» در اوّل آن باشد، به کار رفته است و بسیار بعید است که راویان، از پیش خود، مضاف را از همه این روایات حذف کرده باشند.
نام‌هاى ماه رمضان
احادیث اسلامى ماه رمضان» را با نام‌ها و صفات متعدّدى توصیف کرده‌اند که همه آنها عظمت این ماه را نشان مى‌دهند و بیانگر نقش مثبت، ژرف و سازنده آن در رشد، بالندگى و فراهم آوردن سعادت دنیوى و اخروى انسان‌اند. از جمله این نام‌ها و صفات موارد زیرند: ماه خدا؛ ماه بزرگ‌تر خدا؛ ماه میهمانى خدا؛ ماه نزول قرآن؛ ماه تلاوت قرآن؛ ماه روزه گرفتن؛ ماه مسلمانى؛ ماه پاک‌کننده؛ ماه خالص‌سازى؛ ماه نماز؛ ماه آزادسازى؛ ماه صبر؛ ماه مواسات(همدردى)؛ ماه برکت؛ ماه آمرزش؛ ماه رحمت؛ ماه توبه؛ ماه بازگشت؛ ماه استغفار؛ ماه دعا؛ ماه عبادت؛ ماه اطاعت؛ ماه مبارک؛ ماه بزرگ؛ماهى که خداوند [در آن] روزىِ مؤمن را مى‌افزاید؛ سَرور ماه‌ها؛ عید اولیاى خدا؛ بهار قرآن؛ بهار فقیران؛ بهار مؤمنان؛ ماه مسابقه، و ماه روزى‌یافته.
برگرفته از کتاب مراقبات ماه رمضان، تألیف آیت‌الله محمدی ری‌شهری
رمضان ,رمضان» ,روزه ,نام‌هاى ,واژه ,روایات ,ماه رمضان ,را به ,شمارى از ,خدا؛ ماه ,و اهل ,سنّت صراحت دارند
درباره این سایت